HUK106

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

3

6

Zorunlu

Türkçe

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Hukuk Lisans Programı

Derste, temel hak ve özgürlükler, devlet organlarının yapısı ve işleyişi ile Türkiye’nin anayasal düzenini kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. Temel hak ve özgürlüklerin korunması, sınırlandırılması ve olağanüstü dönemlerde uygulanma rejimi incelenmektedir. Osmanlı-Türk anayasacılık tarihinden günümüze anayasal gelişim süreci, yasama, yürütme ve yargı organlarının yetki ve görevleri, devlet işlemleri teorisi ve temel devlet işlemleri ile Cumhuriyetin temel ilkeleri karşılaştırmalı ve analitik bir yaklaşımla değerlendirilmektedir.

Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Basım Yayın, 29. Baskı, 2024.
Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, Ekin Basım Yayın, 16. Baskı, 2024.
Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 24. Baskı, 2024.
Bülent Tanör – Necmi Yüzbaşığlu, 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, 22. Bası, 2024.
MEVZUAT: Ergül- Kontacı- Polat, Güncel ve Notlu 1982 Anayasası (Tüm değişiklikleri ve yürürlükten kalkmış düzenlemeleri gösterir), 9. Baskı, Savaş Yayınları, 2023.

Dersin amacı, öğrencilerin temel hak ve özgürlüklerin hukuki rejimi ile devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının hukuksal işleyişini öğretmektir. Öğrencilerin, Türkiye'nin anayasal gelişimini tarihsel bir perspektifle değerlendirmesi, anayasal düzenin işleyişi ve günümüz anayasal sorunlarını analiz edebilmesi hedeflenmektedir. Ayrıca, öğrencilerin temel hak ve özgürlükler, hukuk devleti, yargı bağımsızlığı, demokratik devlet gibi kavramları kullanarak eleştirel bir bakış açısıyla anayasal gelişmeleri yorumlayabilmesi amaçlanmaktadır.

1. Temel hak ve özgürlüklerin kapsamına, sınırlandırma ölçütlerine ve 1982 Anayasası'ndaki temel hak ve özgürlüklerin korunması rejimine hakimdir.
2. Anayasanın üstünlüğü ilkesi çerçevesinde hukuk devleti anlayışını değerlendirir ve anayasa yargısının işleyişine hakimdir.
3. Osmanlı-Türk anayasacılık tarihini temel özellikleriyle hakimdir ve anayasal gelişim süreçlerini karşılaştırır.
4. 1982 Anayasası’nda yasama, yürütme ve yargı organlarının yetkilerine, işleyişine ve birbirleriyle ilişkisine hakimdir.
5. Parlamenter bağışıklıklar, milletvekilliği statüsü ve yasama yetkisinin sınırlarına hakimdir.
6. Olağan ve olağanüstü dönemlerde yürütme organının yetkilerini ve işleyişine karşılaştırmalı olarak ayırt eder.
7. Cumhuriyetin temel nitelikleri olan hukuk devleti, sosyal devlet ve laiklik ilkelerine hakimdir.
8. Ders kapsamındaki kavramları kullanarak eleştirel bir bakış açısıyla güncel anayasal gelişmeleri karşılaştırır ve yorumlar.

1. Hafta: Temel Hak ve Özgürlükler, - Kavramsal çerçeve, hak ve özgürlük kavramları, benzerlikleri ve farkları, - Temel hak ve özgürlüklerin kategorileştirilmesi, - 1982 Anayasası'nda insan haklarına saygılı devlet ilkesinin anlamı ve temel hak ve özgürlüklerin düzenlenme biçimi.
2. Hafta: Temel hak ve özgürlükler genel rejimi, - Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması (Any. Md. 13), - Temel hak ve özgürlüklerin çatışması, - Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında pratik uyuşum ve dengeleme,
3. Hafta: Temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında sınırlamanın sınırını oluşturan ölçütler, - Demokratik toplum düzeni kavramı ve hakkın özü ölçütü, - Ölçülülük ilkesi.
4. Hafta: 1982 Anayasası’na göre istisnai yönetim biçimleri (Olağanüstü hal) ve olağanüstü hallerde temel hak ve özgürlüklere ilişkin hukuki rejim. - Temel Hak ve Özgürlüklere ilişkin pratik çalışmalar.
5. Hafta: 1982 Anayasası'nda temel hak ve özgürlüklerin korunması; - Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, - Ulusustü insan hakları koruma mekanizmalarında temel hak ve özgürlüklerin korunması,
6. Hafta: Osmanlı - Türk Anayasasıcılık Tarihi, - Osmanlı Anayasaları, - 1921 Anayasası ve Cumhuriyet Anayasalarının temel özellikleri, - 1961 ve 1982 Anayasasının genel olarak karşılaştırılması, - 1982 Anayasası'nın temel özellikleri ve yapısı.
7. Hafta: 1982 Anayasası'nda Temel Devlet Organları, - Kurulu iktidar olarak yasama organı, kuruluşu ve organizasyonu, - Devlet işlemleri teorisi kapsamında yasama fonksiyonu, - Yasama yetkisi, yasama işlemleri (yasalar ve parlamento kararları).
8. Hafta: Yasama organı üyelerinin (milletvekillerinin) seçimi, hukuki statüsü ve parlamenter bağışıklıklar, - Milletvekilliği seçilme yeterlilikleri, Milletvekilliği sıfatının kazanılma anı, milletvekilliği sıfatının kaybedilmesi, - Mutlak ve nisbi yasama dokunulmazlıkları.
9. Hafta: 1982 Anayasası'na göre Yürütme Organı, - Yürütme organının yapısı, yürütüme fonksiyonunun yetki ve görev olarak tanımlanması, Bakanlar Kurulu ve Cumhurbaşkanı, Türkiye Cumhuriyeti idari teşkilatı.
10. Hafta: Yürütme fonksiyonu ve yürütme işlemleri, - Olağan ve olağanüstü dönem Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, (yürürlükten kalkan Kanun Hükmünde Kararnamelerle karşılaştırmalı), -1982 Anayasası'na göre olağanüstü yönetim biçimleri ve Olağanüstü yönetimlerde yürütme işlemleri, - 1982 Anayasası'na göre olağanüstü yönetim biçimleri olarak savaş, olağanüstü hal ve sıkıyönetim, - Olağanüstü hal kanun hükmünde kararnameleri ve olağan kanun hükmünde kararnamelerle farkları.
11. Hafta: 1982 Anayasası'na göre yargı organı, - Yargı fonksiyonu ve işlemleri, - Yargı bağımsızlığı ve hukuk devleti ilkesi için önemi, Hakimler ve Savcılar Kurulu. - 1982 Anayasası'na göre Cumhuriyetin Temel Niteliklerinden Hukuk Devleti ilkesi ve Anayasa Yargısı, - Hukuk devleti ilkesi, anlamı ve farklı boyutları, - 1982 Anayasası'na göre Anayasa Mahkemesi ve anayasa yargısı.
12. Hafta: 1982 Anayasası'na göre Kanun Önünde Eşitlik İlkesi ve Cumhuriyetin Temel Nitelikleri, - Kanun önünde eşitlik ilkesi, - Sosyal devlet ilkesi, - Laiklik ilkesi.

• Ara Sınav %30
• Final % 70