HUK113

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

2

3

Zorunlu

Türkçe

Yok

Hukuk Lisans Programı

Bu dersin konusunu; Roma hukukuna yön veren siyasal, toplumsal ve ekonomik olaylar, Roma Devleti'nde hukuk yaratan organlar, Romalı hukukçuların hukukî bir sorunu çözüme kavuştururken başvurdukları akıl yürütme yöntemleri, kullandıkları hukuk ilkeleri, hukukî menfaatleri dengeleme sırasındaki yorum faaliyetleri, Roma hukukunda hak ehliyeti ve koşulları, hukukî işlem kavramı, hukukî işlem ehliyeti ve koşulları ile hukukî işlemlerin hükümsüzlüğü oluşturmaktadır.

1. Söğütlü, Ö.: Roma Özel Hukuku Ders Kitabı, Genişletilmiş 3. Baskı, Ankara 2022.
2. Koçhisarlıoğlu, C./Söğütlü Ö.: Roma Özel Hukuku Pratik Kitabı, Gözden Geçirilmiş ve Değiştirilmiş 5. Baskı, Ankara 2022.
3. Karadeniz, Ö.: “Hukuk Öğretimi Bakımından Roma Hukuku”, AÜHFD (1969), C. XXVI, Sa. 1-2, s. 323-347.
4. Keskin, O. B.: “Modern Hukuki Sistemin Temelleri Üzerine Bir Giriş Çalışması: Geç Ortaçağ’da Corpus Iuris Civilis’in Keşfi ve Etkileri”, İÜHFD (2014), C. 72, Sa. 1, s. 599-626.
5. Küçük, E.: “XII. Yüzyıl Rönesansı ve ‘Yeniden Doğan’ Roma’yı Günümüze Bağlayan Son Halka: Pandekt Hukuku”, AÜHFD (2007), C. 56, Sa. 4, s. 111-122.
6. Pichonnaz, P. (Çev. Ceren Soydan): “Kıta Avrupası Özel Hukukunun Uyumlaştırılması: Roma Hukuku Bize Ne Öğretebilir; Ne Öğretemez?”, MÜHF-HAD, Prof. Dr. Bülent TAHİROĞLU’na Armağan (2017), C. 23, Sa. 3, s. 343-364.

Avrupa özel hukuklarının ortak temeli olan Roma hukuku, Kıta Avrupası Özel Hukuk Sistemi’ne dahil olan Türk özel hukukunun da tarihsel kökenidir. Yürürlükteki hukukumuz, Roma hukuku tarafından konulmuş ve kurulmuş olan esaslara dayanmaktadır. Türk özel hukuku sistematik, kanunların sistematiği, hukuk kavramları, hukuk kuralları, hukuk ilkeleri ve hukuk kurumları düzleminde Roma hukukunun etkisi altındadır. Dersin birinci amacı, yürürlükte olan hukuka giriş niteliğini taşıyacak bilgilerin öğrenciye aktarılmasıdır. Dersin ikinci amacı, Romalı hukukçuların hukukî sorunu çözüme kavuştururken, başvurdukları hukuk ilkeleri, hukukî menfaatleri dengeleme sırasındaki yorum faaliyetleri ve olayları çözümlemedeki hukuksal derinlik hakkında öğrenciyi bilgi sahibi kılmaktır. Dersi başarı ile tamamlaması halinde, öğrenci, yürürlükte olan özel hukuk kuralları, hukuk kavramları, kurumları ve evrensel hukuk ilkeleri hakkında bilgi sahibi olacak ve analitik düşünme yeteneğini elde edecektir.

1. 21. yy.da Roma hukukuna zorunlu ders olarak müfredatta neden yer verildiği sorusunu yanıtlar. Roma hukukunun kaynaklarını tanır.
2. Roma devletinin siyasal dönemlerini ve bu dönemlerdeki hukuk yaratan organlarını tanır ve ayırt eder. Hukukun oluşumuna ve gelişimine hizmet eden sosyo-politik ortamı ve ekonomik yapıyı değerlendirebilir.
3. Roma hukukunun ilk kodifikasyonu olan 12 Levha Kanunu ile çok gelişmiş bir hukuk sistemini, hakları ve borçları sunan, günümüz kodifikasyonlarına olağanüstü katkılar sağlayan ikinci büyük kodifikasyonu Corpus Iuris Civilis'e hakimdir.
4. Toplumsal, siyasal ve ekonomik yapıdaki değişimlerin özel hukuka yansımasının etkilerinin daha uzun sürede gerçekleştiğine vakıftır. Roma hukukunun hukuksal dönemlerini, bu dönemlerin hukuk yaratan organlarını ve bu organların yarattığı hukukun özelliklerini tanır ve ayırt eder.
5. Roma özel hukukunu mükemmel kılan ve günümüzde hâlâ yaşamasını sağlayan Romalı hukukçuların çalışmalarına, düşünme yöntemlerine, somut olay çözümlerine hakimdir. Bu hukukçuların özel hukuk alanında oluşturdukları hukukun değerlerini ve evrensel ilkelerini tanır.
6. Roma hukukundan gelen günümüz özel hukukunun analitik yapısı, kodifikasyonların sistematiği ve dili hakkında bilgi sahibi olur.
7. Roma özel hukukunun en önemli hukuk yaratan aktörleri arasında yer alan ve hakkı söyleme yetkisine sahip olan praetor’luk makamının yargılama sistemi içerisindeki yeri ve hukuksal koruma yolları hakkında bilgi sahibi olur. Yargılamanın gücünün, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığının toplumda güven oluşturduğunun, adaleti dağıtma görevinin mahir ellere bırakılmasının hukuku geliştirdiğinin farkındadır.
8. Kişi, gerçek kişi, tüzel kişi, hak ehliyeti kavramlarını tanır. Bu kavramların tarihsel süreç içerisinde nasıl bir gelişim gösterdiğini analiz eder.
9. Romalı hukukçuların münferit somut olaydan hareketle buldukları ve koşullarını belirledikleri spesifik hukukî işlemler üzerinden hem Roma hukuku hem de günümüz hukukundaki hukukî işlem kavramını, unsurlarını ve türlerini tanır.
10. Roma hukukunda hukuki işlem ehliyetinin koşulları ile günümüz hukukunun hukuki işlem ehliyetinin koşullarını karşılaştırır.
11. Hukuki işlemlerin hükümsüzlüğü nedenlerinin Roma hukukundan geldiğini ve Pandekt hukuku tarafından teorik temellere oturtulduğu bilgisine sahiptir. Bu konu bağlamında kodifikasyonlar arasında uluslararası düzeyde karşılaştırma yapar.
12. İrade eksikliği ya da irade bozukluğu halleri olarak bilinen latife beyanı, zihni kayıt, muvazaa, hata, hile, tehdit kavramlarının tarihsel süreç içerisindeki gelişimine hakimdir.

1. Hafta: Hukuk öğretiminde Roma hukuku.
2. Hafta: Krallık ve Cumhuriyet Dönemlerinde Roma hukukunun yaratıcı ve yürürlük kaynakları.
3. Hafta: Principatus ve Dominatus Dönemlerinde Roma hukukunun yaratıcı ve yürürlük kaynakları.
4. Hafta: Roma hukukunun hukuksal dönemleri.
5. Hafta: Roma hukukunun hukuksal dönemleri.
6. Hafta: Roma özel hukukuna giriş.
7. Hafta : Roma yargılama hukuku.
8. Hafta: Hak ehliyeti ve koşulları.
9. Hafta: Hukukî işlem kavramı ve türleri.
10. Hafta: Hukukî işlem ehliyeti ve ek davalar.
11. Hafta: : Hukukî işlemlerin hükümsüzlüğü.
12. Hafta: Hukuki işlemlerde irade ve beyan arasındaki uygunsuzluk halleri.

• Ara Sınav %40
• Final % 60