HUK118

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

4

6

Zorunlu

İngilizce

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Hukuk Lisans Programı

Bu derste Uluslararası İnsan Hakları Hukukunun tarihi, gelişimi, yapısı ve içeriği hakkında genel bilgi verilir. Derste, temel hak ve özgürlüklerin korunması amacına özgülenmiş uluslararası ve ulusal kurumlar incelenir, insan hakları ihlallerine ilişkin temel hukuksal sorumluluk mekanizmaları ve stratejileri değerlendirilir. Yaşam hakkı, düzgün (adil) yargılanma hakkı, özel yaşamın gizliliği hakkı, ve anlatım (ifade) özgürlüğü hakkı gibi bazı belirli hakların içeriği de pozitif hukuk belgelerinin ve yargısal ya da yarı-yargısal kurumların karar ve yorumları ışığında incelenir.

Aybay Rona & Çelik, Demirhan Burak (2023) İnsan Hakları Hukuku, 6. Bası, Der Yayınevi.
Bantekas I & Oette L (2020) International Human Rights: Law and Practice, 3rd edn, CUP.
Cançado Trindade AA & Gonzalez-Salzberg, DA (2024) International Human Rights Law, OUP.
De Schutter O (2019) International Human Rights Law: Cases, Materials, Commentary, 3rd edn CUP.
Harris D & O’Boyle M & Bates E & Buckley CM (2023) Law of the European Convention on Human Rights, 5th edn, OUP.
Moeckli D, Shah S, Sivakumaran S (eds) (2022) International Human Rights Law, 4th edn OUP.
Smith, R (2021) International Human Rights Law, 10th edn OUP.
Rainey, Wicks, Ovey (2021) Jacob & White & Ovey: European Convention on Human Rights, 8th edn OUP.

Dersin amacı, öğrencilerin, güncel uluslararası ilişkilerde ve ulusal düzeyde insan haklarının önemini kapsamlı bir şekilde kavramaları ve insan haklarının korunması amacıyla kurulan çeşitli bölgesel ve uluslararası düzeneklerin işleyişine ilişkin bilgi edinmelerini sağlamaktır.

1. Uluslararası hukuk bağlamında insan haklarının yeri konusunda ileri düzeyde bilgi sahibi olur.
2. Uluslararası insan hakları hukukunun tarihsel gelişimi konusunda kapsamlı bir anlayış edinir.
3. Uluslararası insan hakları hukukunun kaynaklarını, standartlarını, yasal belgelerini ve bunların içhukukla ilişkisini kapsamlı biçimde değerlendirir.
4. Uluslararası ve bölgesel hak koruma düzenekleri ve bu düzeneklerin işleyişine ilişkin kural ve usuller konusunda bilgi sahibi olur.
5. İnsan hakları uygulamalarının başarı ve başarısızlıklarını eleştirel biçimde kavrama becerisi geliştirir.
6. Hem uluslararası hem de ulusal düzeyde insan hakları ihlalleri yaşanan durumları eleştirel biçimde değerlendirir.
7. Karşılaştıkları olaylarda hangi insan hakkının ya da haklarının ihlal edildiğini tespit eder.
8. Uluslararası insan hakları hukukuna ilişkin analitik düşünce ve güncel gelişmeleri takip etme yeteneğini geliştirir.
9. İçhukuk başvuru yolları tüketildikten sonra hangi uluslararası hak arama yollarına başvurulabileceğini açıklar.
10. Uluslararası antlaşmalarda korunan hakların içeriğinin ilgili yargısal ve yarı-yargısal kurumlarca nasıl yorumlandığını öğrenir, eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağı, yaşam hakkı, düzgün (adil) yargılanma hakkı, işkence yasağı, ifade (anlatım) özgürlüğü gibi haklara ilişkin uluslararası yargı kararlarına hakim olur.

1. Hafta: Uluslararası İnsan Hakları Hukukuna Giriş: İnsan Hakları düşüncesinin tarihi, gelişimi, kurumlar.
2. Hafta: Uluslararası İnsan Hakları Hukukunun Kaynakları: insan hakları antlaşmaları, yapılageliş hukuku kuralları, insan hakları hukukunun ilkeleri, mahkeme kararları ve öğreti, esnek (yumuşak) hukuk kuralları, bağlayıcı olmayan öteki kaynaklar
3. Hafta: İnsan Haklarını doğası: dört kuşak hak sınıflandırması, evrensellik/kültürel görelilik tartışmaları, hak kategorilerinin birbirleriyle ilişkisi ve bölünmezliği  
4. Hafta: İnsan Hakları yükümlülüklerinin kapsamı: devletlerin saygı gösterme, koruma ve gereğini yerine getirme yükümlülükleri, AİHM'in takdir alanı (marjı) öğretisi.   
5. Hafta: İnsan haklarını sınırlandırmanın sınırları: mutlak haklar, hakların sınırlandırılması, sapma, çekince, çekilme, ileri sürülebilirlik, hukuksal çareler ve giderim yolları  
6. Hafta: Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Koruma Mekanizmaları: BM Şartı hak koruma mekanizmaları ve BM İnsan Hakları Konseyi'nin görev ve yetkileri, BM İnsan Hakları Antlaşmaları uyarınca kurulan hak koruma mekanizmaları ve BM İnsan Hakları Komitesi örneği, kurumları görev ve yetkilerinin karşılaştırılması.
7. Hafta: Bölgesel İnsan Hakları Koruma Mekanizmaları: Amerikalılararası İnsan Hakları Koruma Sistemi, Afrika İnsan Hakları Koruma Sistemi, Güneydoğu Asya ve Arap İnsan Hakları Koruma Sistemlerine ilişkin karşılaştırmalar
8. Hafta: Avrupa İnsan Hakları Koruma Sistemi I: Avrupa Konseyi'nin kuruluşu, yapısı, işleyişi, organlarının görev ve yetkileri.
9. Hafta: Avrupa İnsan Hakları Koruma Sistemi II: AİHM'in yapısı, yetkisi, başvuruların dinlenebilirlik ölçütleri.
10. Hafta: Avrupa İnsan Hakları Koruma Sistemi III: AİHM'e yapılan başvurularda usul, yargı kararlarının niteliği ve icrası, yaptırımlar.
11. Hafta: İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Güncel Gelişmeler I: ayrımcılık yasağı, hakların kötüye kullanılması, yaşam hakkı, ölüm cezasının yasaklanması, işkence yasağı, kölelik ve zorla çalıştırma yasağının güncel dava örnekleriyle değerlendirilmesi
12. Hafta: İnsan Haklarının Korunmasına İlişkin Güncel Gelişmeler II: kişi özgürlüğü ve güvenliği hakkı, düzgün (adil) yargılanma hakkı, etkili başvuru hakkı, özel yaşamın gizliliği hakkı, düşünce ve inanç özgürlüğü hakkı, anlatım (ifade) özgürlüğü hakkı, basın özgürlüğü, toplanma ve gösteri yürüyüşü hakkı, örgütlenme özgürlüğü hakkının güncel dava örnekleriyle değerlendirilmesi.

• Ara Sınav %40
• Final %60