HUK406

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

3

6

Zorunlu

Türkçe

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Hukuk Lisans Programı

Derste hukuk metodolojisinin temel ilkeleri işlenmektedir. Kanunların ve hukuk metinlerinin yorumunun nasıl yapılacağına ilişkin ilkeler; sözel, amaçsal, tarihi, sistematik, Anayasa’ya uygun yorum; ayrıca boşluk tanımı, boşluk olması durumunda hâkimin hukuk yaratması, açık, örtülü ve kural içi boşluk türleri, boşluğun nasıl doldurulacağı; kanunu aşan hukuk yaratma kavramları öğrencilerin dersle ilgili uygulamaları önceden hazırlayıp sunma yöntemiyle katılımı sağlanarak ele alınır.

ARAL, Vecdi; Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine, 2021.
EDİS, Seyfullah; Medeni Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 1979.
GÖZLER, Kemal; Hukuka Giriş, 2024.
IŞIKTAÇ/METİN; Yasemin-Sevtap, Hukuk Metodolojisi, 2023.
KARAYALÇIN/YONGALIK; Hukukta Öğretim-Kaynaklar-Metod-Problem Çözme, 2020.
KIRCA, Çiğdem; Kanunların Yorumunda Yorum Yöntemleri, Ankara Hukuk Toplantıları, Norm Koyma Hüküm Verme, 2011.
KIRCA, Çiğdem; Örtülü (Gizli) Boşluk ve Bu Boşluğun Sınırlandırılması Yöntemi Olarak Amaca Uygun Sınırlama (Teleologische Reduktion), AÜHFD C.50 s.1, 2001.s. 91-115.
KRAMER, Ernst/ ARNET, Ruth; Juristische Methodenlehre, 2024.
SEROZAN, Rona; Hukukta Yöntem, Mantık, 2024.
SÖZER, Ali Nazım; Hukukta Yöntembilim, 2020.

Hukuk metodolojisi dersinin amacı, esas olarak öğrencilerin yürürlükteki hukuk kurallarını uygulanması açısından hukuk metodolojisi öğretisinin geliştirdiği temel ilkelere hâkim olmalarını sağlamak ve bu ilkeleri kullanarak hukuk kurallarını somut hukuki sorunlara uygulayabilme yetilerinin geliştirilmesidir. Dersin bir diğer önemli amacı ise, öğrencilerin asgari bilimsel araştırma, yazım ve atıf usullerine vakıf olmalarını ve hukuk metodolojisi açısından verilmiş olan yargı kararlarını araştırıp, analiz ederek bilimsel bir üslup ile değerlendirebilme konusunda gelişmelerini sağlamaktır.

1. Hukuk metodolojisi öğretisinin önemi, işlevi, amacı ve kaynaklarına hakim olur.
2. Bireysel ve/veya grup içinde yaptığı araştırmalar sonucu ulaştığı bilgileri kullanarak, bilimsel yazım formatına uygun bir biçimde temel düzeyde ödev hazırlayıp sunabilir.
3. Hukuk normunun yapısal analizini yapar.
4. Yorum yöntemlerine ve yorum yaparken bu yöntemlerinin tamamının dikkate alınması gerekliliğine hakimdir.
5. Çatışan menfaatler arasında dengenin kurulması gerekliliği bilgisine ve kuralların arka planınında hangi menfaatin üstün tutulduğunu bulma ve gerektiğinde uygulama becerisine sahiptir.
6. Lafzi (sözel), tarihsel, amaçsal, sistematik yorumun ne olduğunun, sınırlarının, kapsamının ne olduğunun ayırdındadır. Bu konuda uygulamadan örnekler verebilir, ilgili uygulamaları değerlendirebilir.
7. Tarihsel yoruma ilişkin teorilere hakimdir.
8. Sistematik yorum kavramının; iç hukuk sistemi ve dış hukuk sisteminin ne olduğunu farkındadır. Hangi durumlarda sistematik yoruma başvurulabileceğine hakimdir. Hukuk metinlerini Anayasa'ya uygun yorumlayabilir.
9. Açık ve örtülü boşluklara örnek verebilir, nasıl doldurulacağına ilişkin ilkelere hakimdir.
10. Hangi durumlarda keyfiliğin olduğunun ve hangi durumlarda kanunu aşan hukuk yaratmanın olduğunun farkındadır.

1. Hafta: Hukukta metod öğretsinin amacı, önemi, işlevi, kaynakları.
2. Hafta: Norm bilimi olarak hukuk dogmatiği, hukuk kuralının mantıki yapısı ve unsurları, kanunların uygulanmasındaki mantık silsilesi, hukuki soruna konu olan olayın oluşumu ve hukuken değerlendirilmesi.
3. Hafta: Genel olarak yorum yöntemleri, yorum ile hakimin hukuk yaratması arasındaki farklılık.  
4. Hafta: Boşluk, boşluk türleri ve boşlukların doldurulması.   
5. Hafta: Söze göre (lafzi) yorum; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.  
6. Hafta: Amaçsal yorum; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.
7. Hafta: Tarihi yorum; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.
8. Hafta: Sistematik yorum, genel ilkeler, Anayasaya uygun yorum.
9. Hafta: Özel norm-genel norm; önceki norm- sonraki norm ilişkisi; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.
10. Hafta: Boşluk kavramı, türleri, açık boşluk; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.
11. Hafta: Örtülü boşluk kavramı, amaca uygun sınırlama; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.
12. Hafta: Kanunu aşan hukuk yaratma; karar incelemesi, hazırlanan çalışmaların sunumu.

• Ara Sınav %40
• Final % 60