HUK408

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

3

6

Zorunlu

Türkçe

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Hukuk Lisans Programı

Ders, başlıca yabancı unsur içeren özel hukuka ait hukuki işlem/ilişki/fiillerden doğan hukukî sorunlar ya da talepler hakkında yargı hakkının tespiti ve bu hak dahilinde milletlerarası yetkiyi haiz Türk yargı mercilerinin, bu organların uygulayacağı usul hukuku kuralları ile hukuki uyuşmazlıkları ya da talepleri esastan çözüme kavuşturacak/değerlendirecek maddi hukuk kurallarının belirlenmesi; verilen kararların üst yargı organlarınca denetimi ve yabancı yetkili organlar aracılığıyla verilen özel hukuk alanına ait kararların Türkiye’de tanınması ve tenfizi konularını içerir.

ÖĞRENCİNİN YARARLANABİLECEĞİ ÖNERİLEN BAZI KAYNAKLAR
*Eserlerin sıralaması, yazarların “soyadı” esas alınarak belirlenmiştir.
I. Genel Eserler:

1. Aysel Çelikel/Bahadır Erdem: Milletlerarası Özel Hukuk, B. 18, İstanbul 2024.
2. Vahit Doğan: Milletlerarası Özel Hukuk, B. 9, Ankara 2023.
3. Ergin Nomer: Devletler Hususî Hukuku, B. 23, İstanbul 2021.
4. Ergin Nomer: Milletlerarası Usul Hukuku, B.2, İstanbul 2018.
5. Sibel Özel/Mustafa Erkan/Hatice Selin Pürselim/Hüseyin Akif Karaca, Milletlerarası Özel Hukuk, B. 3, İstanbul 2024.
6. Fügen Sargın, Türk Milletlerarası Usûl Hukuku, Ankara 2024
7. Cemal Şanlı/Emre Esen/İnci Ataman- Figanmeşe, Milletlerarası Özel Hukuk, B. 11, İstanbul 2024.
8. Uğur Tütüncübaşı/ Işıl Özkan, Uluslararası Usûl Hukuku, B. 2. 2020.

II. Pratik kur kitapları:

9. Aysel Çelikel / Ergin Nomer /Emre Esen/ F. Kerem Giray: Milletlerarası Özel Hukuk Pratik Çalışma Kitabı (Çözümlenmiş Örnek Olaylar - Seçilmiş Mahkeme Kararları, Kanunlar İhtilâfı - Milletlerarası Usûl Hukuku - Vatandaşlık ve Yabancılar Hukuku), B.16, İstanbul 2022.
10. Vahit Doğan, Milletlerarası Özel Hukuk, Pratik Çalışmaları, Örnek Olaylar-Seçilmiş Mahkeme Kararları, B. 5, Ankara 2021.
11. Nuray Ekşi, Milletlerarası Özel Hukuk I - Pratik Çalışma Kitabı (Kanunlar İhtilâfı Kurallarına ve Milletlerarası Usûl Hukukuna İlişkin Seçilmiş Mahkeme Kararları), B. 5, İstanbul 2020.
III. Mevzuat Derlemesi:
Son tarihli olmak kaydıyla herhangi bir mevzuat derlemesi uygundur.
Önemli Not: Özellikle 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 4712 sayılı Türk Medenî Kanunu metinleri her derste hazır bulundurulmalıdır.

Konular ile ilgili makaleler, dergipark.org.tr; lexpera.com.tr;
Mahkeme kararları, yargıtay.gov.tr; kazancı.com.tr, legalbank.net; lexpera.com.tr;

Tarafı olunan milletlerarası sözleşme metinleri, tbmm.gov.tr; dısisleri.gov.tr; hcch.net, un.org websitelerinden temin edilebilir.

Tarafı olunan milletlerarası sözleşmeler, Türk hukukuna ait diğer pozitif hukuk düzenlemeleri ve uygulamadan örnekler ışığında yabancı unsur içeren özel hukuk alanına ait hukuki sorunlar hakkında karar verecek Türk mercilerini, onların maddî ve usûl hukuku alanına ait uygulayacakları yetkili hukuk kurallarını; yabancı devlet organlarınca verilen yargı kararlarının hukukî etkisini tayin etmek; başta insan hakları olmak üzere, milletlerarası hukukun temel ilkeleri, millî hukuk düzenlerindeki eğilimler, milletlerarası toplum düzenine ait ihtiyaçların ortaya koyduğu güncel yaklaşımlar dahilinde ilgili kuralları yorumlamak, muhtemel eksikliklerini tespit etmek suretiyle, öğrenciye alana ait sorunlar karşısında geniş bir perspektiften tahlil yapabilme yetisini kazandırmaktır.

1. Yabancı unsurlu özel hukuk ilişkilerini tanır ve bu suretle ne zaman yabancı hukuka başvurulması gerektiğini tespit eder. Yabancı unsur içeren kişinin hukuku, aile hukuku, sözleşmeler hukuku, haksız fiiller hukuku, sebepsiz zenginleşme hukuku ve miras hukukundan kaynaklanan hukukî sorunlara hukukî uyuşmazlıkların çözümünde başvuracağı metodolojiyi belirler.
2. Kanunlar ihtilâfı hukuku kurallarının yer aldığı tarafı olunan milletlerarası sözleşmeler ve diğer mevzuat hükümlerinden oluşan başlıca kaynaklara ve uygulamaya hâkim olur. İlgili düzenlemelerde yer alan bağlama kurallarını, maddî milletlerarası özel hukuk kurallarını, doğrudan uygulanan kuralları tespit eder ve yorumlar.
3. Yetkili yabancı hukukun tayini ve uygulanması aşamasında gerçekleşecek zihinsel faaliyet açısından gerekli olan, vasıflandırma, bağlama noktasının yorumu, atıf, önmesele, kavramlarını açıklar ve uygular. Türk kamu düzeninin müdahalesini, gerekli kıldığı hallerde yetkili hukuku bertaraf edecek şekilde devreye sokar. Türk hukuku ve yakın ilişkili üçüncü devlet hukukunda yer alan doğrudan uygulanan kuralları uygular veya dikkate alır.
4. Milletlerarası usûl hukukunun temel kavramlarına, temel prensiplerine, kurumlarına hâkimdir.
5. Yabancı unsurlu çekişmeli ve çekişmesiz yargıya ait talepler bakımından milletlerarası görev ve yetkiyi haiz Türk mahkemelerini, alternatif çözüm yollarını belirler. Devlet yargısında, mahkemelerin tâbi olacakları usûl kurallarını ve bu mahkemelerin verecekleri kararların yargısal denetiminin nasıl olacağını tespit eder.
6. Yabancı yetkili adlî ve idari makamlarca verilen özel hukuka ait kararların Türkiye’de hüküm ve sonuç doğurmasının şartları ve sonuçlarını açıklar.
7. Türk hukukunda bilinmeyen kavram, müesseseler ve gereksinim nedenlerini dikkate alarak boşluk doldurma aşamasında yorum yapar.
8. Türk hukukundaki mevcut kuralları, insan hakları ve millî hukuklardaki güncel gelişmeler ışığında tahlil eder.

1. Hafta: Kanunlar İhtilâfı Hukuku Alanı; Kanunlar İhtilâfı Hukukunun Konusu, Türk Kanunlar İhtilâfı Hukukunun Kaynakları, Kanunlar İhtilâfının Türleri, Kanunlar İhtilâfını Çözüm Metodları
2. Hafta: Vasıflandırma, Bağlama noktasının değişimi ile ortaya çıkan değişken statü , Atıf, Ön mesele
3. Hafta: Kamu düzeninin müdahalesi, Doğrudan uygulanan kurallar, Yabancı hukukun Türk hâkimince uygulanması ve denetimi, Şekle uygulanacak hukuk
4. Hafta: Zamanaşımına uygulanacak hukuk, Hak ve fiil Ehliyetine uygulanacak hukuk, Aile Hukukundan Doğan Kanunlar İhtilâfına Uygulanacak Hukuk
5. Hafta: Miras Hukukundan Doğan Kanunlar İhtilâfı, Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk, Aynî Haklardan Doğan Kanunlar İhtilâfına Uygulanacak Hukuk
6. Hafta: Haksız Fiilden Kaynaklanan Kanunlar İhtilâfına Uygulanacak Hukuk, Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Kanunlar İhtilâfına Uygulanacak Hukuk
7. Hafta: Türk Milletlerarası Usûl Hukuku, Milletlerarası Usûl Hukuku kavramı, işlevi ve düzenleme alanına giren konuların tespiti, Türk Milletlerarası Usûl Hukukunun Biçimsel Kaynakları
8. Hafta: Türk mahkemelerinin yargı hakkı ve sınırları, Milletlerarası yetkili Türk mahkemelerinin tayini
9. Hafta: MÖHUK’ta yer alan milletlerarası yetki kuralları
10. Hafta: MÖHUK dışında bazı kanuni düzenlemelerde yer alan milletlerarası yetki kurallarının tespiti
11. Hafta: Hâkimin uygulayacağı usûl hukuku kurallarının tespiti
12. Hafta: Yabancı adlî ve idarî organlarca verilen özel hukuka ilişkin kararların Türkiye’de hukukî etki yaratması

• Ara Sınav %40
• Final % 60