HUK348

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

2

4

Seçmeli

Türkçe

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Hukuk Lisans Programı

Ders, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve eki Protokolleri'nde korunan hak ve özgürlüklere ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) içtihadına odaklanarak, Avrupa insan hakları sistemini ayrıntılı olarak inceler. Derste Avrupa Konseyi'nin tarihsel gelişimi ve kurumsal yapısı ele alınır, AİHS kapsamında korunan hakların kapsamı ve bunlara ilişkin sınırlamalar değerlendirilir. AİHM kararlarının analizi yoluyla öğrenciler, Avrupa'da insan haklarının korunması ve buna ilişkin güncel zorluklar konusunda eleştirel bir bakış açısı kazanır. Ders, yaşam hakkı, işkence yasağı, özgürlük ve güvenlik hakkı, adil yargılanma hakkı, özel hayatın gizliliği hakkı, din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, örgütlenme özgürlüğü, ayrımcılık yasağı, eğitim hakkı vb. konuların yanı sıra takdir alanı (marjı) öğretisi, yaşayan belge öğretisi, oydaşma (consensus) öğretisi, negatif ve pozitif yükümlülükler ve ölçülülük ilkesi gibi bazı genel kavramların incelenmesini içerir.

Buckley, C. M., Kamber, K., McCormick, P. The European Convention on Human Rights: Principles and Law, CoE, 2022.
Council of Europe, Human Righrs Handbooks, updated on CoE website.
Haas, M., International Human Rights: A Comprehensive Introduction, London, Routledge, 2014.
Harris, D., O’Boyle M., Bates E., Buckley C.M., Law of the European Convention on Human Rights, 2023, 5th ed., OUP, 2023.
Janis, W. M., Kay, R. S., Bradley, A.W. European Human Rights Law: Texts and Materials, 3rd ed, OUP, 2008.
Rainey B., Wicks E. , Ovey C., Jacob, White & Ovey: European Convention on Human Rights, 8th ed., OUP, 2020.
Schabas, W.A., The European Convention on Human Rights: a commentary, OUP, 2015.

Dersin amacı, öğrencilere Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında güvence altına alınan hak ve özgürlüklerin özüne ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihadındaki yorumlarına ilişkin kapsamlı bir giriş sağlamaktır. Derste Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi önündeki başvurularda izlenecek usul, AİHM kararlarının uygulanmasına ilişkin mekanizmalar ve bunların iç hukuk düzenlerine etkileri tartışılır.

1. Avrupa Konseyi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin özelliklerini tarihsel ve hukuksal bağlamda analiz eder.
2. AİHM önüne devletlerarası ve bireysel başvuruların götürülmesi konusundaki koşullara ve izlenecek usullere hakim olur.
3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarının iç hukuktaki etkisini eleştirel biçimde değerlendirir.
4. Avrupa insan haklarını koruma mekanizmalarının başarısızlık ve başarılarının ardındaki nedenleri eleştirel bir şekilde değerlendirir.
5. Eşitlik ve ayrımcılık yapmama, yaşam hakkı, işkencenin yasağı, ifade özgürlüğü ve adil yargılanma hakkı da dahil olmak üzere AİHS ve ek protokolleri kapsamında korunan hakların kapsamını ve sınırlamalarını belirler.
6. Her somut olayda ihlal edilen insan haklarını belirler.
7. İnsan haklarına ilişkin konularda analitik düşünmeyi geliştirir, teknoloji ve uluslararası ticaret dahil ilgili güncel gelişmeleri takip etme becerisini geliştirir.
8. AİHM'in hak ve özgürlükleri yorumlamasına ilişkin eğilimlerini ve yönelimlerini tanır.
9. Avrupa insan hakları hukukunu varsayımsal olaylara uygular.
10. Tartışmalı insan hakları sorunları hakkında incelikli, sofistike ve dengeli argümanlar geliştirir.

1. Hafta: Avrupa Konseyi ve AİHS'ye Giriş
2. Hafta: Kuramsal çerçeve: Ölçülülük ilkesi, takdir alanı (marjı), yaşayan belge öğretisi, Avrupa oydaşması (consensus) doktrini, negatif ve pozitif yükümlülükler
3. Hafta: AİHM'ye bireysel başvuru, kabul edilebilirlik, yetki, usul
4. Hafta: Kararların uygulanması ve içhukuka etkileri
5. Hafta: Madde 2: Yaşam Hakkı, Altıncı ve Onüçüncü Protokoller: ölüm cezasının yasaklanması
6. Hafta: Madde 3: İşkence yasağı; Madde 4: Kölelik ve zorla çalıştırmayasağı; Madde 5: Özgürlük ve güvenlik hakkı
7. Hafta: Madde 6: Adil yargılanma hakkı (özel hukuk); Madde 13: Etkili başvuru hakkı
8. Hafta: Madde 6: Adil yargılanma hakkı (ceza hukuku; Madde 7: Kanunsuz suç ve ceza olmaz; Yedinci Protokol Madde 2: Cezai konularda temyiz hakkı; Yedinci Protokol Madde 4: Aynı suçtan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı
9. Hafta: 8. Madde: Özel yaşamın gizliliği ve aile yaşamına saygı hakkı
10. Hafta: Madde 9: Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü; Madde 10: Anlatım (ifade) özgürlüğü; Madde 11: Toplanma ve örgütlenme özgürlüğü
11. Hafta: Madde 12: Evlenme hakkı; Madde 14: Ayrımcılık yasağı; Protokol 12: Ayrımcılık yasağı
12. Hafta: Birinci Protokol Madde 1: Mülkiyet hakkı; Birinci Protokol Madde 3: Özgür seçim hakkı

• Ara Sınav %30
• Final % 70