HUK383

Hukuk Fakültesi \ Hukuk

3

4

Seçmeli

Türkçe

Bu dersin önkoşulu bulunmamaktadır.

Hukuk Lisans Programı

Herhangi bir toplumsal formasyona ait anayasal yapının doğru anlaşılabilmesi için tarihsel perspektifin önemi yadsınamaz. Gerek Dünya ölçeğindeki anayasallaşma süreçleri ve bunların sosyo-ekonomik arkaplanı, gerekse Geç Osmanlı’dan Türkiye Cumhuriyeti’ne ve 1980 Askeri Müdahalesi’ne doğru giden evredeki anayasal gelişim sürecinin incelenmesi, günümüzdeki yapının ortaya çıkış dinamiklerini kavramak açısından büyük önem taşır. Bu sebeple, dersin ilk kısmının genel olarak anayasallaşma süreçlerine ayrılması planlanmaktadır. Ardından Osmanlı-Türk anayasal gelişmeleri bu çerçevede ele alınacak ve gerektiğinde karşılaştırmalar yapılarak anayasal yapının temel dinamikleri ve gelişim süreci açıklanacaktır.

Bülent Tanör, Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), Yapı Kredi Yayınları, 38. Baskı, 2024.
Gökhan Atılgan-Cenk Saraçoğlu-Ateş Uslu (yay. haz.), Osmanlı’dan Günümüze Türkiye’de Siyasal Hayat, Yordam Kitap, 4. Baskı, 2022.
Berke Özenç, Hukuk Devleti: Kökenleri ve Küreselleşme Çağındaki İşlevi, İletişim Yayınları, 2. Baskı, 2020.
Martin Loughlin, Kamu Hukukunun Temelleri (çev. D.Ç.Sever-K.Turanlı), Dipnot Yayınları, 2017.

Derste Dünyada anayasal süreçleri hazırlayan toplumsal ve ekonomik gelişmelerin çerçeve olarak değerlendirilmesi ve bu yolla öğrencilerin Türk anayasal tarihi hakkında doğru ve gerçekçi bir bakış edinebilmesi amaçlanmaktadır. Böylece Anayasa Hukuku derslerinde değinilen anayasal tarihe ilişkin konular derinleştirilebilecek, öğrencilerin akademik ve entelektüel gelişimine katkı sağlanabilecektir.

1. Anayasallaşama süreçlerinin tarihsel boyutu üzerine bilgi sahibi olur.
2. Osmanlı-Türk modernleşmesi sürecinde anayasal gelişme dinamiklerine hakimdir.
3. Milli Mücadele dönemindeki anayasal dinamiklere hakimdir.
4. Cumhuriyet dönemi anayasal dinamiklerini hem Osmanlı dönemi hem de dünyadaki gelişmelerle karşılaştırır.
5. Dünyadaki anayasallaşma süreçlerine hakimdir.
6. Çok partili hayat döneminde siyasi gelişmelerin anayasal dinamiklere etkisini dönemsel olarak karşılaştırır.
7. Askeri müdahaleler ve anayasal değişim süreçlerinin bilgisine sahiptir.
8. 1924, 1961 ve 1982 Anayasasını karşılaştırır ve farklarını ayırt eder.

1. Hafta: Aydınlanma, feodalizmden kapitalizme geçiş ve anayasallaşma olgusu, geç 18. yüzyıldan I. Dünya Savaşı’nın sona erdiği döneme anayasallaşma süreçleri
2. Hafta: Osmanlı toplumsal yapısı ve anayasallaşma sürecinin başlangıç dinamikleri
3. Hafta: Osmanlı dönemi anayasa gelişmeleri: Tanzimat’tan I. Meşrutiyet’e
4. Hafta: Osmanlı dönemi anayasa gelişmeleri: Kanun-i Esasi, I. ve II. Meşrutiyet dönemleri
5. Hafta: İstiklal Savaşı ve Cumhuriyetin Kuruluşu: Kongre İktidarları ve 1921 Anayasası
6. Hafta: 1924 Anayasası ve tek partili dönemdeki anayasal gelişmeler
7. Hafta: II. Dünya Savaşı, çift kutuplu dünyanın oluşumu ve anayasallaşma dinamikleri
8. Hafta: Çok partili dönemde 1924 Anayasası
9. Hafta: 27 Mayıs Askeri Müdahalesi ve 1961 Anayasası
10. Hafta: 1961 Anayasası’nın 12 Mart dönemine de uygulanışı
11. Hafta: 12 Mart Ara Rejimi ve 1961 Anayasasında yapılan değişiklikler
12. Hafta: 1973 Seçimleri - 12 Eylül Askeri Müdahalesi arası dönem ve 1961 Anayasası’nın ilgasına giden süreç

• Ara Sınav % 30
• Final % 70